امیرکبیر معتقد بود که ملک جهان، آفتی بزرگ برای سلطنت ناصرالدین شاه است و این موضوع را بارها به شاه اعلام کرده بود و شاه هم پذیرفته بود که مادرش به شدت زیرنظر امیرکبیر و یاران وی قرار گیرد تا کار خلافی از او سر نزند، اما مهدعلیا برای آنکه بتواند به دسیسه گری هایش ادامه دهد و پیغام خود را برای براندازی امیرکبیر به افراد موردنظرش برساند در منطقه شهرری، امامزاده ای دروغین ساخت. ماجرا از این قرار بود که پیرمردی به نام حاجی علی، باغی داشت که پس از مرگ دخترش زبیده، وی را در آن باغ دفن کرده بود. مهدعلیا با آگاهی از این باغ دستور می دهد تا یکی از گیس سفیدان در میان دربار شایعه کند که خواب نما، شده و خواب زبیده خاتون دختر سیدالشهدا، که بعد از واقعه کربلا به شهرری آمده، را دیده که در این باغ مدفون است. جریان خواب قلابی بلافاصله در ارگ بر سر زبان ها افتاد و همه کسانی که از قبل توسط مادرشاه تحریک شده بودند، شاه را در فشار گذاشتند تا از مادرش بخواهد گنبد و بارگاهی برای زبیده خاتون برپا کند و شاه جوان و کم تجربه نیز خواسته آنها را پذیرفت.

مهدعلیا به خواست خود، مخارج احداث بقعه و بارگاه را تقبل کرد و به بهانه سرکشی به ساختمان و زیارت هرچند روز یکبار به شهرری می رفت و در آنجا پیغام های نهانی اش را برای افراد موردنظر می فرستاد. توسط همین پنهان کاری ها بود که نواب توانست فرمان عزل امیرکبیر را از شاه بگیرد و وی را به باغ فین تبعید کند.مادر شاه به دلیل علاقه ای که به میرزا آقاخان نوری خوش سیما داشت وی را جایگزین امیرکبیر کرد و سرانجام در حالت مستی ناصرالدین شاه، حکم مرگ امیرکبیر را از شاه گرفت و عزت الدوله دخترش را عزادار کرد. در این دوران، دوباره مهدعلیا به دوران اوج خود بازگشت و دربار را کاملا در اختیار خود قرار داد به طوری که در امر عزل و نصب افراد دخالت کامل داشت.

مهد علیا در اواخر عمر نسبت به انجام امور مذهبی متمایل گشته بود. وی در املاک پدری خویش در حضرت عبدالعظیم، مدرسه‌‏ای ساخته و دکاکین اطرافش را موقوفه قرار داد. و در عمارت خود حسینیه‌‏ای بنا نمود و بساط تعزیه‌‏ای همه ساله ایجاد می‏کرد و به انجام مراسم تاسوعا و عاشورا اهتمام می‏ورزید. در ماه صیام بانوان درجه اول حرمسرا را جمع می‏نمود و بر سر سفره افطار می‏نشانید و پس از آن برای مقابله قرآن مجید، انجام اعمال شبهای احیا و خواندن ادعیه در تالار مخصوص گرد می‏آورد. گاه خود به تلاوت قرآن می‏پرداخت و گاه شاه به طور سرزده در جمع شرکت می‏کرد و به مقابله می‏پرداخت. در ماههای محرم و صفر نیز همه روزه چند تن از روضه‏‌خوانهای خوش صوت یکی پس از دیگری بر این مجالس عزا گرد می‏آمدند و به ذکر مصیبت می‏پرداختند. مهدعلیا همچنین به اعیاد ملی و مذهبی توجه داشت و جشن‏هایی در آن روزها برگزار می‏نمود و هدایای به اهل حرم می‏داد. اسناد باقیمانده از قروض مهدعلیا پس از مرگ بیانگر این نوع کارهای اوست.

سرانجام مهدعلیا در 70 سالگی در ششم ربیع الثانی 1290ه . ق هنگامی که ناصرالدین شاه به سفر فرنگ رفته بود، در تهران درگذشت و تا بازگشت شاه، جنازه وی را در مسجد سلطانی شاه، نگه داشتند و بعد از آمدن ناصرالدین شاه، وی مدتی بر سر جنازه گریست سپس به فرمان وی جنازه او در حرم حضرت معصومه(س) در قم به خاک سپرده شد.

---

 منابع:1-آفتاب / 2- نورپرتال / 3-سیمرغ

بعد از مرگ محمدشاه قاجار در محله باغ فردوس، مهدعلیا بلافاصله میرزا آغاسی را طی نامه ای از صدارت عزل کرد تا آنجا که آغاسی از ترسش به حرم حضرت عبدالعظیم پناه برد و از فردای روز درگذشت شاه، وی عملا زمام امور مملکت را به دست گرفت و به مدت 44 روز تا رسیدن پسرش ناصرالدین شاه به تهران، فرمانروای پایتخت بود و سفرا، نمایندگان خارجی مقیم تهران برای حل مشکلات با وی مذاکره و مکاتبه می کردند.

وی با همکاری کشورهای روسیه و انگلیس و ترفندهای خاصش، توانست دست عباس میرزا نایب السلطنه و خدیجه خانم زن دیگر محمدشاه را از سلطنت کوتاه کند و آنها با کمک میرزا معتمدالدوله به سفارت انگلستان پناه بردند و در آنجا تحصن کردند. مشهور است که در این زمان وی در در های پشت پرده زنبوری می نشست و به گزارش های ماموران گوش فرا می داد و به رتق و فتق امور می پرداخت و علی قلی میرزا اعتضادالسلطنه را به پیشکاری خود انتخاب کرد.

مهدعلیا در این دوران دو چادر بر سر می کرد، یک چادر مشکی به نشانه سوگواری در مرگ شوهر و چادر دیگری به رنگ الوان به شادمانی از پادشاهی فرزند. با رسیدن شاه و امیرنظام (امیرکبیر) به پایتخت، مهدعلیا تصمیم داشت که میرزا آقاخان نوری را صدراعظم کند که ناصرالدین شاه، میرزا تقی خان را صدراعظم کرد و تیر مادر شاه به سنگ خورد و برای مدتی، حکومت تهران از دستش خارج شد.

امیرکبیر که با دسیسه های مهدعلیا آشنایی داشت و می دانست وی در پشت پرده های حرمسرا مشغول کشیدن نقشه و توطئه است، دایره عمل وی را در دربار محدود کرد.

اگر شاه قاجار بر تخت سلطنت به امیران و وزیران دستورهای مملکتی می داد، مهدعلیا نیز در قصر خویش بسیاری از کارها را به دست گرفته بود و شوراهای غیررسمی که نقش مخرب در اداره امور کشور را داشت، به راه انداخته بود.

( ادامه دارد )

---

فرآوری : طاهره رشیدی

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان

 

 

جهان خانم نوه فتحعلیشاه، زن محمدشاه سومین پادشاه از سلسله قاجار، مادر ناصرالدین شاه، و مادر زن امیر کبیر صدر اعظم ایران بود.

جهان خانم به چند عنوان آراسته بود، او را مهد علیا می‌خواندند.

این عنوانی بود که نخستین بار به همسر سلطان محمد خدابنده داده شد.

در دوران پادشاهان قاجار این عنوان به مادر فتحعلیشاه داده شد و از آن پس مادر شاه را در سلسله قاجار، مهد علیا نامیدند.

مهد علیا از زنان با نفوذ و توانای دوران قاجار بود که در سرنوشت ملک و ملت نقش چشم گیر داشت.

قدر مسلم سایه او در ورای حوادث تاریخی عصر ناصری مشهود است. اما همین زن بنابه گفته اسناد و منابع از زنان هم‏عصر خویش باسوادتر و با معلومات‏تر بوده است. وی به ادبیات فارسی تسلط داشت و در بیان مطالب بسیار توانا بود. توانایی او در ادبیات فارسی و سبک روان و ساده نگارشش از نامه‏های بجامانده از او به خوبی مشخص است. این نامه‌‏ها حاوی جملات کوتاه و روان و ساده بود. به طوری که از اسناد موجود برمی‏آید در بیان سخن اهل درازی نبود و نامه‌‏هایش به ناصرالدین شاه لحنی مۆدبانه و صمیمانه دارد، اما در مورد دیگران از لحنی آمرانه و تند استفاده می‏کند.

مهدعلیا، به ظاهر زیبا نبود ولی از موهبات معنوی بهره‌ای بسزا داشت. بانویی پرمایه و باکفایت بود. به مطالعه‌ی تاریخ و دیوان اشعار شعرا رغبتی وافر داشت و کتابخانه‌ی خصوصی او را، این دو نوع کتاب تشکیل می‌داد. گاهِ سخن، شیرین‌گفتار و به وقت محاوره، حاضرجواب بود. امثال و حکایات و اشعار بسیار، از بر داشت و ضمن گفتگو، آنها را در جای خود به‌کار می‌برد.

با همه این تفاسیر، تاریخ ازمهد علیا به عنوان زنی بدنام، توطئه چین، دسیسه گر و جاه طلب یاد می کرد که در فن مکر زنانه بی بدیل بوده است. مهدعلیاشاهزادگان و صدر اعظم‌های شایسته و ارزنده را از کار بر کنار و مردانی فتنه گر و ریا کار را به کار گماشت.

 این زن دسیسه ‏جو یکی از پایه‌‏های استحکام سلطنت ناصرالدین شاه به حساب می‏آمد. وی با ولخرجی‏های بسیار و پخش انعام و هدایا دوستانی برای پسرش خریداری و از اخبار پشت پرده مطلع می‏شد گاه عرایض ایل قاجار و زنان درباری را به عرض شاه می‏رسانید، و به ضمانت افراد پرداخته آنان را به مشاغل گوناگون می‏گمارد.

 شروع و آغاز دخالت وی در امور دولتی و خصوصی، در همان اوان ازدواجش با محمدشاه شکل گرفت، چراکه سستی اراده شاه و ناتوانی او در اداره کشور، مریضی نقرسش و عقیده درویش مسلکی باعث شده بود که محیطی مناسب برای رشد و بروز خودکامگی ملک جهان خانم باز شود. او در دربار دم و دستگاهی بسیار گسترده و باشکوه داشت. مهدعلیا با صدراعظم وقت میرزا آغاسی سر ناسازگاری داشت و به دنبال بهانه و فرصتی بود که خیلی سریع وی را از میدان به در برد که فوت محمدشاه به او امکان این کار را داد.

( ادامه دارد )

---

 

 

فرآوری : طاهره رشیدی

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان

 

 

( برداشت از شماره ی 93 ی مجله ی دانستنی ها )

اولین تلفن همراه را هیچ کدام از این غربی ها و شرق آسیایی ها نداشتند؛ بلکه سفارش ناصرالدین شاه قاجار بود.

این سفارش که ساخت کارخانه ی البیس سویئس بود حتی در دنیای آن زمان هم بی نظیر بود. این تلفن تنها با زدن به کابل های کشیده شده در مسیر کار می کرد. بعضی می گویند که او  از این تلفن برای سرکشی به عهد و عیالات هنگام سفرهایشان استفاده می کرده است. البته بعضی هم معتقدند که شاه قاجار باغ وحشی شخصی داشته و از تلفن همراهش برای احوال پرسی از شیر و ببرهای آن جا استفاده می کرده. البته با توجه به قدرت زنانی چون مهدعلیا بعید نیست که منظور از شیر ها و ببرهای نقل کننده، همان زنان قدرتمند حرمسرا باشند که زوزشان از بسیاری از مردان بیشتر بود.

 

 

دوران قجر که تهران، طهران بود شهر همین جوری پر از اتوبان و ماشین نبود؛ شهر برای خودش محله هایی داشت و هر محله ای هم بروبیایی. محله ها برای خودشان افرادی داشتند که در نبود پلیس های امروزی و گزمه هایی که وظیفه شان را درست انجام نمی دادند، امنیت را فراهم کنند. این افراد لوطی ها و داش ها بودند. این که لوطی ها باید چه خصوصیاتی داشته باشند خودش یک مطلب جداست، اما باباشمل ها لوطی هایی بودند که در واقع ارتقای مقام پیدا کرده بودند. آن ها بین لوطی ها پیشکسوت بودند، اخلاق جوانمردی  را بیش از بقیه رعایت می کردند و در ورزش های زورخانه ای تبحر داشتند.

---

منبع: دانستنی ها، شماره ی 93، صفحه ی 70

 

 

 

به علت ازدیاد، لیست نام ها در ادامه ی مطلب...

 

 یادداشت نویسنده ی این مطلب : ترجیحا این اسم ها را بلند بخوانید. این کار باعث افزایش خلاقیت شما خواهد شد!

( نمی دانید چه اسم های جالبی که به ذهنتان خطور نمی کند! )

 

 

 ادامه مطلب...

 

این بخش کلمه از واژه ی اوستایی xšaita گرفته شده که بخشی از نام جمشید، نخستین پادشاه دوران طلایی اسطوره های ایرانی است.

واژه ی خراسان با واژه ی خورشید هم ریشه بوده و به معنای «برآمدن خورشید» است.

 

---

منبع: دانستنی ها، شماره ی 92، 25 آبان 1392، صفحه ی 99

 

 

آغا محمد خان قاجار بعد از این که پایه های حکومتش را محکم کرد، دستور داد قبر کریم خان زند را بشکافند.

کریم خان زند پس از مرگش رو به روی ارگ کریم خانی در شیراز به خاک سپرده شده بود؛ جایی که امروز به موزه ی پارس مشهور است.

آغا محمد خان که پیش تر بر شیراز چیره شده بود، وقتی پس از دوره ای جنگ و گریز در نواحی مختلف ایران در تهران مستقر شد، دستور داد قبر کریم خان را بشکافند و بقایای جسدش را به تهران منتقل کنند. به دستور اولین شاه قاجار، استخوان های کریم خان را در زیر پله های کاخ گلستان دفن کردند. آغا محمد خان می خواست جسد کریم خان جایی باشد که هر روز از روی آن رد شود!

---

منبع: دانستنی ها، شماره ی 92، 25 آبان 1392، صفحه ی 75

 

 

 

( منبع عکس: ویکیپدیا )

آیا می دانستید؟

" یونسکو ( سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد ) سال 1990 میلادی ( 69 - 1368 خورشیدی ) را سال بزرگداشت هزارسالگی شاهنامه در جهان اعلام کرد. "

---

 منبع: بخش سرآغاز کتاب گزارش هفت خوان رستم؛ نگارش جلیل دوستخواه؛ انتشارات ققنوس

 

 

 

لینک دانلود نسخه ی صوتی کتاب « تهران قدیم »، نوشته ی ناصر نجمی را پیدا کردم.

به نظر جالب می آید.

می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کتاب و دانلود نسخه ی صوتی اش به اینجا مراجعه کنید.

---

 نظرتان در مورد این کتاب چیست؟

 

 

برداشت مستقیم از سایت « کانون فرهنگی آموزش قلم چی » :

 

" زنان خالق بیشتر تصاویری هستند که در غارها از انسان‌های اولیه باقی مانده است.

براساس جدیدترین گزارشی که سایت «نشنال ژئوگرافیک» منتشر کرد، بیشتر نقاشی‌هایی که روی دیواره‌ی غارها در عصر سنگی ترسیم شده‌اند، متعلق به زنان است نه مردان.

براساس گزارش مرکز رادیو و تلویزیون سوریه، یکی از باستان‌شناسان دانشگاه «پنسیلوانیا»ی آمریکا، با استناد به تحقیق پیشین که حاکی از اختلاف میانگین طول انگشتان دست زنان و مردان بود، گفت: با بررسی اثر انگشتانی که مدت‌ها بر دیواره‌های غارها وجود داشت، مشخص شد، آثار باقی‌مانده از انگشت‌ها و دست‌ها، در نزدیکی تصاویر حیوانات، در بیشتر موارد با ویژگی‌های دست زنانه تطابق دارد.

با بررسی این نمونه‌ها در چند غار مشخص شد، 75 درصد این نقاشی‌ها توسط زنان کشیده شده‌اند.

قبلا تصور می‌شد، مردان غارنشین نقاشان این تصاویر هستند، چون موضوع بیشتر این نقاشی‌ها، شکار حیوانات و جنگ است و با وظیفه‌ی شکار مردان در عصر سنگ تطابق بیشتری دارد.

حالا می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که زنان در عصر سنگ بیش از آنچه تصور می‌شد، در زندگی اجتماعی نقش‌آفرین بوده‌اند. "

 

---

 

 

بیمبتکای در هندوستان، نگاره‌ای بر تخته‌سنگ، یک میراث جهانی ثبت‌شده ازسوی یونسکو ( ویکیپدیای فارسی )

 

 

 

 

 

 

امروز این خبر را در سایت « کانون فرهنگی آموزش قلم چی » پیدا کردم:

 

• نخستین CD های تاریخ چگونه بودند/کشف نخستین سیستم ذخیره اطلاعات

 

بد نیست نگاهی بیاندازید...

 

وقتی سر نادر شاه کلاه رفت

 

می گویند وقتی نادر شاه افشار برای فتح هندوستان راهی شده بود، در گذر از یک روستا، پسر کوچکی را دید که به مکتب می رفت.

نادر شاه جلو رفت و از او پرسید:" پسر جان در مکتب چه می خوانی؟"

پسر بچه جواب داد:" قرآن ".

نادر پرسید:" کجای قرآن را می خوانی؟"

و پسربچه آیه ی شریف « انا فتحنا لک فتحاً مبیناً » را خواند.

نادر این آیه را به فال نیک و نشانه ای از پیروزی خودش در جنگ گرفت و چون خیلی خوشحال شده بود

دست در جیبش کرد و یک سکه به پسر داد، امّـــا پسر از گرفتن سکه خودداری کرد...

 

بقیه ی داستان در ادامه ی مطلب...

 

 ادامه مطلب...

 

25 مهر  ( 17 اکتبر ) روز  جهانی ریشه کنی فقر بود؛ بنابراین، تصمیم گرفتم این ویدئو ی بسیــــــــار جالب را که چند وقت پیش دیدم به شما معرفی کنم.

موضوع ویدئو، طریقه ی کمک کردن ( اقتصادی ) است.

مدت این ویدئو حدود 17 دقیقه است.

در این ویدئو می بینیم: 

• چرا کمک هایی که کشورهای غربی طی 50 سال گذشته به آفریقا کرده اند زیان به بار آورده.
• یک داستان بسیار جالب − چرا  در سال 1860 به توافق رسیدند که 100 سال بعد نیو یورک وجود نخواهد داشت.
• چرا جلسات رسمی  هرگز جواب نخواهند داد.
• ویژگی مشترک همه ی شرکت های معروف و معتبر چیست .
• ...

زبان ویدئو انگلیسی است ولی مانند ویدئوی قبلی هم زیرنویس فارسی دارد هم انگلیسی.

لذت ببرید!

 

 

 

امروز در کلاس به این نکته اشاره شد که " ناپلئون در جنگ های زمینی برنده بود ولی نمی توانست انگلیس را شکست دهد چون برای مبارزه تنها می توانست از راه دریا حمله کند. "

....من دیروز چیزی در این رابطه نخوانده بودم؟...

 ادامه مطلب...

 

استخر در واقع نام یک شهر قدیمی ایران در منطقه ی استان فارس است که معنی آن " مستحکم " است.

نام این شهر از ریشه ی اوستایی " استخته / استخرَه " ( نیرومند، مقاوم ) گرفته شده که با واژه ی سنسکریت stákati ( پایداری ) و نیز با واژه ی انگلیسی  Steel ( پولاد ) هم ریشه است. این واژه در انگلیسی باستان به صورت Stÿle  و  Stele  ثبت شده و در آلمانی باستان نیز به صورت  Stahal  بوده که در آلمانی کنونی به صورت Stahl  در آمده و مثل انگلیسی معنای پولاد می دهد.

---

 منبع: دانستنی ها؛ دوره ی جدید؛ شماره ی 81؛ 25 خرداد 1392؛ صفحه ی 94

 

 

 

 این ویدئو جالب را امروز دیدم.

چون خود ویدئو کوتاه است نمی توانم توضیحی بدهم و کل ماجرا را رو نکنم. فقط می توانم بگویم خلاقانه است!

می توانید ویدئو را از اینجا دانلود/ به صورت آنلاین تماشا کنید.

زبان ویدئو انگلیسی است ولی می توانید با زیرنویس فارسی یا انگلیسی از تماشای این TED Talk لذت ببرید

فعلاً!

 

 

آیا می دانستید اولین برنامه نویس کامپیوتر جهان یک زن است؟

 

 

• نام ایشان " ایدا ( آدا ) لاولیس ( Ada Lovelace ) " است.
• خانم لاولیس در قرن 19 به دنیا آمدند.
• پدر ایشان لرد بایرون شاعر بود.
• مادر و پدر ایدا در حدود یک ماه پس از تولد فرزندشان جدا شدند و ایدا هرگز پدرش را ندید.
• مادر او که نمی خواست دخترش ذره ای از طبع و شخصیت پدر را به ارث ببرد، چاره را در آموزش ریاضیات و پرورش منطق او دید ( و نتیجه اش را هم که می دانیم... ).
• ایشان در سن 36 سالگی، بر اثر ابتلا به سرطان، چشم از جهان فرو بستند.
• قابل توجه است که وزرات دفاع آمریکا در سال 1983 میلادی، برای زبان برنامه نویسی شی گرایش نام " ایدا ( آدا ) " را، به افتخار این بانو برگزید.

---

منبع: ویکیپدیای فارسی

ویکیپدیای انگلیسی

sdsc.edu

 

 

 

 

سلام،

به وبلاگ ما خوش آمدید!

موضوع این وبلاگ علم تاریخ است و هر مخاطبش از ماجراجویان این دنیای شگفت آور!

این وبلاگ پروژه ی درسی ماست، بنابراین ان شاء الله تا پایان سال تحصیلی 93 - 1392 با شما هستیم... شاید هم بیشتر بمانیم؛ کسی چه می داند؟

با روحیه ی ماجراجویانه و پژوهشگرایانه ی ما (!) یک جا نشستن و از این حرف ها زدن خیلی سازگاری ندارد؛ امیدوارم همین قدر که گفتم برای ادامه ی راهتان کافی باشد ( = بفرمایید از مطالبمان دیدن کنید! )

 

پ.ن.1: بخش " موضوعات " نقشه ی شماست. راهنمای نقشه را در ادامه ی مطلب گذاشته ام. قبل از شروع حتماً یک نگاه بیاندازید.

پ.ن.2: لطفاً نظر فراموش نشود! 

پ.ن.3: من داشتم می رفتم، نه؟...

 

با تشکر

 

 می بینیمتان!

 

 

 ادامه مطلب...